Zamek w Nowym Wiśniczu
Na rozgałęzieniach Pogórza Wielickiego, na zielonym wzgórzu góruje wysoko nad niedużym miasteczkiem Nowy Wiśnicz pradawny zamek, który na przestrzeni wielu wieków stanowił własność wpływowych polskich rodów: Kmitów, Lubomirskich, Sanguszków. Twierdza w Wiśniczu, wzniesiona w jakże popularnym w środowisku magnackim stylu «palazzo in fortezza», stanowi wyrazisty wzorzec rezydencji obronnej – wytwornemu pałacowi wspaniałą ochronę zapewnia system murów obronnych, bastionów i wałów. Ta majestatyczna budowla, architektura której organicznie łączy w sobie elementy stylu renesansowego oraz wczesnobarokowego, zasłużenie uważana jest dziś za jedną z najpopularniejszych atrakcji turystycznych swego regionu.
Historia Zamku w Nowym Wiśniczu
Niewielką twierdzę składającą się z zaledwie jednej baszty, na wzgórzu znajdującym się nad rzeczką Leksandrówką wybudował w 14 wieku krakowski starosta Jan Kmita. Po jego śmierci zamek odziedziczył jego syn, wojewoda krakowski Piotr Kmita, świadectwo czemu dają pisemne wzmianki datowane na rok 1397. W tym to kresie miała miejsce pierwsza przebudowa obiektu, który pozyskał dwie kolejne baszty i przeobraził się w prostokątną budowlę posiadającą ukryty dziedziniec wewnętrzny. Na granicy 15 i 16 wieku zamek oraz przylegające do niego terytorium zostały umocnione murami obronnymi posiadającymi dwie bramy wjazdowe.
Prace mające na celu przekształcenie tego średniowiecznego zamku w luksusową rezydencję magnacką rozpoczęły się w 16 wieku, kiedy to Zamek w Wiśniczu przynależał do hrabiego Piotra Kmity Sobieńskiego, piastującego kilka zaszczytnych stanowisk i jednego z najbogatszych szlachciców tej epoki. W wyniku przebudowy zamek został znacznie poszerzony, jego terytorium uszlachetnione włoskim ogrodem, pojawiły się kolejne dwie baszty i nowa kondygnacja w budynku głównym, fasada którego została przyozdobiona elementami architektury renesansowej. Obrazy, rzeźby, bogate dekoracje i luksusowe umeblowanie wypełniły sale twierdzy w Wiśniczu, w której to gospodarz w sierpniu 1550 roku gościł króla Zygmunta Augusta wraz z małżonką Barbarą Radziwiłłówną. (więcej)
Co można zobaczyć?
Współczesnych turystów wita wspaniała, posiadająca elementy architektury renesansowej, zabytkowa wczesnobarokowa budowla, masywna i poczerniała od starości brama której wiedzie zwiedzających wprost na terytorium rezydencji w Wiśniczu. Jako że jej pięć baszt powstało w różnych epokach, toteż wieńczą je różne dachy a one same posiadają różną formę budowy: trzy z nich są okrągłe, jedna czworokątna, a kolejna od czworokątnego fundamentu przechodzi w ośmiokąt. Od północnowschodniej strony do budynku zamkowego przylega kaplica pochodząca z 1621 roku, w której to znajdują się marmurowe sarkofagi pochodzące z rodzinnego grobowca Lubomirskich. W południowowschodniej części dziedzińca można dostrzec odrębnie stojący budynek - to tak zwana Kmitówka.
Dzięki wsparciu krajoznawczego muzeum w Nowym Wiśniczu powstały zamkowe ekspozycje, przedstawiające historię istnienia oraz ponownych narodzin twierdzy. Jej przestronne sale wypełnia odtworzone umeblowanie minionych epok: porozstawiane są antykwaryczne meble, ściany zdobią zabytkowe gobeliny i obrazy, wnętrza komnat upiększają rzeźby, porcelanowe oraz srebrne wyroby. Można tu również podziwiać makiety zamków znajdujących się w innych miejscowościach województwa małopolskiego. Na drugiej kondygnacji znajduje się Sala Rycerska prezentująca liczne eksponaty kolekcji zbrojnej oraz rycerskie wyposażenie.
Nieduży zamkowy dziedziniec wewnętrzny, kształtowany przez cztery skrzydła budynku, mocno kontrastuje z przestronnym terytorium zamku. Do dekoracji fasady dziedzińca wewnętrznego wykorzystano ażurowe balustrady oraz wytworne łuki w galeriach znajdujących się na pierwszej i drugiej kondygnacji. Niektóre zamkowe pomieszczenia w dalszym ciągu znajdują się na etapie renowacji. Jednakże daje to możliwość rzucenia okiem na autentyczne elementy wykończeniowe ścian i sufitów, pochodzące z 16-17 wieku. Na górnej kondygnacji znajduje się taras widokowy, z którego rozpościera się wspaniały widok na okoliczny krajobraz oraz miasto Nowy Wiśnicz.
Zamek w Nowym Wiśniczu można zwiedzać:
