Aplikacja Castles.today jest gotowa dla Ciebie
Zamek Bydlin
Bydlin to niewielka wioska w południowej Polsce, położona na słynnym szlaku Orlich Gniazd . Jedną z ciekawszych atrakcji turystycznych są tu usytuowane pośród lasu na skalistym wzgórzu malownicze ruiny niewielkiego średniowiecznego zamku. Pierwotna budowla wieżowa w Bydlinie wybudowana została prawdopodobnie już w XIV wieku przez rycerza Niemierze herbu „Strzała”. Jest to jeden z najmniejszych i najmniej okazałych warowni na szlaku. Do dziś trwają spory czy rzeczywiście była to warownia i zamek, czy świątynia o obronnym charakterze. Jednak pozostałe do dziś ruiny stanowią niezwykle malowniczy zakątek wprowadzający w melancholijny i romantyczny nastrój.
Bydlin to niewielka miejscowość przycupnięta w pobliżu Wzgórz Smoleńsko- Niegowonickich, kilkanaście kilometrów na północny wschód od Olkusza i kolo dziesięciu kilometrów od Wolbromia. Pierwsze wzmianki o tej wiosce leżącej nad rzeką Soczewnicą pochodzą już już z 1120 roku. W roku 1388 Bydlin uzyskał prawa miejskie i był był lokowany na prawie niemieckim. Wspomina o tym w swojej kronice Jan Długosz. W nieznanych okolicznościach prawa te miejscowość utraciła około 1530 roku. Niestety nie znamy powodu takiej decyzji monarszej.
Powstanie niewielkiego zameczku w Bydlinie z uwagi na brak jakichkolwiek źródeł ginie w mrokach dziejów, trudno więc o jednoznaczne określenie, kiedy oraz przez kogo obiekt został zbudowany. Spotkać można również nawet opinię, że warownia ta nigdy nie była zamkiem i od początku do końca pełniła przede wszystkim funkcje sakralne. (więcej)
Architektura i stan obecny
Pierwotne założenie obronne warowni składało się z wysokiego budynku na planie prostokąta o wymiarach 11 na 24 metry, wzniesionego z miejscowego kamienia wapiennego. Gmach ten był oskarpowany na narożach, dzięki czemu uzyskiwał większą stabilność, a średnia grubość murów wynosiła około 2,3 metra. Prawdopodobnie posiadał on co najmniej trzy kondygnacje z dwoma pomieszczeniami na każdym piętrze. Wejście do budynku mieszkalnego ulokowano na wysokości 2,5 metra i prowadził do niego drewniany ganek. Na prawo od wejścia znajdowało się pomieszczenie z dużymi sklepionymi oknami, na lewo zaś - jedno albo dwa pomieszczenia i były to komnaty mieszkalne. Oprócz okien w ścianach od strony stromej skarpy występują wąskie okienka strzelnicze - istnieje przypuszczenie, że mogła to być pozostałość urządzenia toaletowego. W drugiej fazie budowy, zapewne jeszcze w XIV wieku, dostawiono mur obwodowy z wieżą bramną w południowo-wschodniej części, wydzielający od południa dziedziniec. Całość założenia otaczała fosa oraz kamienno-ziemny wał, ponadto od północy zamek chroniony był przez stromą skarpę i rozległe podmokłe tereny. W czasie przebudowy warowni na kościół w XVI stuleciu zamurowano pierwotne otwory okienne oraz drzwiowe i podzielono jednoprzestrzenne wnętrze budowli głównej na trzy wydzielone pomieszczenia. W połowie jej długości wzniesiono ścianę tworząc w ten sposób osobne prezbiterium i nawę. Od zachodu nawę tą ograniczono murkiem formułując wąską salkę, która pełniła zapewne jakąś funkcję pomocniczą - być może była to kruchta lub kaplica albo też zakrystia. Wybito również dodatkowe nowe okna od strony dziedzińca.
Do naszych czasów zachowały się potężne postrzępione fragmenty murów kamienicy zamkowej, ukryte w ziemi fundamenty murów obwodowych i rowy po fosie. Nie zachowała się mur obronny, jak w przypadku innych orlich gniazd, gdyż w momencie zmiany przeznaczenia budowli z zamku na świątynie, był sukcesywnie rozbierany. W 2009 roku mur południowy budynku mieszkalnego zawalił się, jednak już w 2012 odbudowano go w ramach prac obejmujących między innymi oczyszczenie pod ciśnieniem murów, osadzenie obluzowanych kamieni z powrotem w murze i uzupełnienie spoin oraz usunięcie roślinności porastającej koronę murów i wewnętrzny obrys kamienicy. Wyremontowano także schody prowadzące do ruin wraz z towarzyszącą im balustradą. Zamek jest dostępny do zwiedzania - u podnóża wzniesienia, na którym stoi, znajduje się drewniana tablica z opisem jego historii. Fotografie przedstawione na tej stronie prezentują stan zabytku latem 2009 roku, sprzed katastrofy budowlanej i przed rozpoczęciem prac remontowych.
Opracowanie: Wojciech Zabielski
