Korzystając z naszej witryny, wyrażasz zgodę na korzystanie z plików cookie. Używamy ich w celu poprawy jakości z tej strony, specjalnie dla Ciebie, pomagają nam zrozumieć Twoje potrzeby (pomagają nam zbierać statystyki), pomóc naszym partnerom dostarczyć odpowiednią zawartość wyświetlaną na naszej stronie internetowej. Aby dowiedzieć się więcej na temat plików cookie kliknij tutaj .

cookies
noimage

Zamek Bydlin

Bydlin to niewielka wioska w południowej Polsce, położona na słynnym szlaku Orlich Gniazd . Jedną z ciekawszych atrakcji turystycznych są tu usytuowane pośród lasu na skalistym wzgórzu malownicze ruiny niewielkiego średniowiecznego zamku. Pierwotna budowla wieżowa w Bydlinie wybudowana została prawdopodobnie już w XIV wieku przez rycerza Niemierze herbu „Strzała”. Jest to jeden z najmniejszych i najmniej okazałych warowni na szlaku. Do dziś trwają spory czy rzeczywiście była to warownia i zamek, czy świątynia o obronnym charakterze. Jednak pozostałe do dziś ruiny stanowią niezwykle malowniczy zakątek wprowadzający w melancholijny i romantyczny nastrój.

Historia zamku

Bydlin to niewielka miejscowość przycupnięta w pobliżu Wzgórz Smoleńsko- Niegowonickich, kilkanaście kilometrów na północny wschód od Olkusza i kolo dziesięciu kilometrów od Wolbromia. Pierwsze wzmianki o tej wiosce leżącej nad rzeką Soczewnicą pochodzą już już z 1120 roku. W roku 1388 Bydlin uzyskał prawa miejskie i był był lokowany na prawie niemieckim. Wspomina o tym w swojej kronice Jan Długosz. W nieznanych okolicznościach prawa te miejscowość utraciła około 1530 roku. Niestety nie znamy powodu takiej decyzji monarszej.

Powstanie niewielkiego zameczku w Bydlinie z uwagi na brak jakichkolwiek źródeł ginie w mrokach dziejów, trudno więc o jednoznaczne określenie, kiedy oraz przez kogo obiekt został zbudowany. Spotkać można również nawet opinię, że warownia ta nigdy nie była zamkiem i od początku do końca pełniła przede wszystkim funkcje sakralne. (więcej)

Architektura i stan obecny

Pierwotne założenie obronne warowni składało się z wysokiego budynku na planie prostokąta o wymiarach 11 na 24 metry, wzniesionego z miejscowego kamienia wapiennego. Gmach ten był oskarpowany na narożach, dzięki czemu uzyskiwał większą stabilność, a średnia grubość murów wynosiła około 2,3 metra. Prawdopodobnie posiadał on co najmniej trzy kondygnacje z dwoma pomieszczeniami na każdym piętrze. Wejście do budynku mieszkalnego ulokowano na wysokości 2,5 metra i prowadził do niego drewniany ganek. Na prawo od wejścia znajdowało się pomieszczenie z dużymi sklepionymi oknami, na lewo zaś - jedno albo dwa pomieszczenia i były to komnaty mieszkalne. Oprócz okien w ścianach od strony stromej skarpy występują wąskie okienka strzelnicze - istnieje przypuszczenie, że mogła to być pozostałość urządzenia toaletowego. W drugiej fazie budowy, zapewne jeszcze w XIV wieku, dostawiono mur obwodowy z wieżą bramną w południowo-wschodniej części, wydzielający od południa dziedziniec. Całość założenia otaczała fosa oraz kamienno-ziemny wał, ponadto od północy zamek chroniony był przez stromą skarpę i rozległe podmokłe tereny. W czasie przebudowy warowni na kościół w XVI stuleciu zamurowano pierwotne otwory okienne oraz drzwiowe i podzielono jednoprzestrzenne wnętrze budowli głównej na trzy wydzielone pomieszczenia. W połowie jej długości wzniesiono ścianę tworząc w ten sposób osobne prezbiterium i nawę. Od zachodu nawę tą ograniczono murkiem formułując wąską salkę, która pełniła zapewne jakąś funkcję pomocniczą - być może była to kruchta lub kaplica albo też zakrystia. Wybito również dodatkowe nowe okna od strony dziedzińca.

Do naszych czasów zachowały się potężne postrzępione fragmenty murów kamienicy zamkowej, ukryte w ziemi fundamenty murów obwodowych i rowy po fosie. Nie zachowała się mur obronny, jak w przypadku innych orlich gniazd, gdyż w momencie zmiany przeznaczenia budowli z zamku na świątynie, był sukcesywnie rozbierany. W 2009 roku mur południowy budynku mieszkalnego zawalił się, jednak już w 2012 odbudowano go w ramach prac obejmujących między innymi oczyszczenie pod ciśnieniem murów, osadzenie obluzowanych kamieni z powrotem w murze i uzupełnienie spoin oraz usunięcie roślinności porastającej koronę murów i wewnętrzny obrys kamienicy. Wyremontowano także schody prowadzące do ruin wraz z towarzyszącą im balustradą. Zamek jest dostępny do zwiedzania - u podnóża wzniesienia, na którym stoi, znajduje się drewniana tablica z opisem jego historii. Fotografie przedstawione na tej stronie prezentują stan zabytku latem 2009 roku, sprzed katastrofy budowlanej i przed rozpoczęciem prac remontowych.

Opracowanie: Wojciech Zabielski