Ufortyfikowana nekropolia Szalla
W niedalekiej odległości od ujścia rzeki Wadi Bu Rakrak do Oceanu Atlantyckiego znajduje się jedna z najstarszych architektonicznych atrakcji turystycznych Rabatu, która jednocześnie stanowi i ruiny rzymskiego miasta Sala Colonia, i muzułmańską nekropolię dynastii Marynidów. Obecnie ruiny Szalla są widocznym przypomnieniem bogatej historii Rabatu, jak również przyjemnym i spokojnym miejscem turystycznych przechadzek, podczas których można zobaczyć nie tylko zabytkowe obiekty, ale i nowych gospodarzy tegoż historycznego miejsca – całą kolonię bocianów, które przejęły całkowitą kontrolę nad drzewami, minaretami i murami obronnymi.
Ruiny rzymskiego miasta i nekropolia muzułmańskich władców umiejscowione są w miejscu, w którym narodziła się historia współczesnych miast – Rabatu i Sala. Najwcześniejszą osadą w rejonie ujścia rzeki do Wadi Bu Rakrak było miasto Shalat, założone ponad 2 tysiące lat temu przez Fenicjan, cywilizacja których słynęła z rozwoju rzemiosła i handlu morskiego. Miasto Shalat było jednym z dużych punktów handlowych Fenicjan na wybrzeżu Maroka, а po 6 wieku p.n.e. przeszło pod zwierzchnictwo Kartaginy. Zresztą, ani po obecności Fenicjan, ani obecności mieszkańców Kartaginy nie pozostały tu żadne znaczące świadectwa historyczne, а najwcześniejsze artefakty, odnalezione przez archeologów w miejscu nekropolii Szalla, odnoszą się do czasów rzymskich. Miasto, wspominane w 1-2 wieku naszej ery jako Sala lub Sala Colonia, było osadą rzymskiej prowincji Mauretania Tingitana. (więcej w sekcji historia)
Co można zobaczyć?
Zwiedzanie nekropolii Szalla rozpoczyna się od głównego wejścia, umiejscowionego w południowej części muru obronnego. Monumentalne, przyozdobione podkowiastym łukiem wejściowym, bramy umocnione są dwoma masywnymi bocznymi wieżami, które tak samo jak i mur obronny, zwieńczone są spiczastymi zębami. Nad łukiem wejścia wygrawerowana jest data «1339», która odpowiada zakończeniu budowy muru obronnego za czasów Abu al-Hassana. W centrum nekropolii zachowało się kilka pozostałości po murach budowli, znanej jako Zawiya. Ten religijny budynek pełnił jednocześnie i funkcje meczetu, i muzułmańskiej szkoły, i schronienia dla uczniów i pielgrzymów. Według niektórych badaczy, Zawiya w nekropolii Szalla nie ustępowała pod względem luksusu i wykończenia wnętrz słynnej medresie w Fezie. Zawiya i minarety nekropolii zachowały częściowe zdobienie fasady w postaci terakotowych kafelków, pokrytych glazurą. Wariacja portugalskich kafelków azulejo poprzez mauretańskie tradycje architektoniczne przyjęła się w Maroku, gdzie kafelki takie zaczęły zwać się zellige.
W epoce rozkwitu terytorium nekropolii Szalla było wspaniałym ogrodem z pachnącymi drzewami i kwiatami, wśród których znajdowało się około 30 mauzoleów i grobowców przedstawicieli dynastii Marynidów i ich krewnych. Najlepiej zachowało się mauzoleum sułtana Abu al-Hassana i jego małżonki Shams Al- Dohy, imię której tłumaczy się bardzo poetycko – Poranne Słońce. Również na terytorium nekropolii i poza jego murami współcześni archeolodzy odnajdują liczne obiekty, z epoki istnienia tu rzymskiego miasta Sala Colonia. Tak zostały odnalezione szczątki Decumanus Maximus – głównej ulicy w rzymskiej urbanistyce, która od zawsze była ukierunkowana ze wschodu na zachód. Podczas wykopalisk odnaleziono Łuk Triumfalny, stelę z łacińskimi napisami, pozostałości murów miejskich, podziemne akwedukty, forum (plac zgromadzeń zbiorowych) oraz inne obiekty.
Nekropolię Szalla można zwiedzać:
codziennie – od godziny 80:30 do 18:30.
